Migren neden kadınlarda daha sık görülüyor, migreni tetikleyen faktörler neler?

Herkes az çok baş ağrısı çekmiştir mutlaka. Kimisinin başı kırk yılda bir ağrır, kiminin de başının belasıdır ağrılar. Baş ağrısı çeşitlerinden biri de migren ağrısıdır. Nörolojik bir hastalık olarak kabul edilmeye başlanan migrenin kadınlarda görülme sıklığı, erkeklerdekinin üç katıdır. Bu farklılığın sebebi, kadındaki hormonal değişikliklerdir.

Hastaların çoğunda atak 40 yaşından önce ortaya çıkar. Migren ağrısı, genelde ataklar halinde ortaya çıkan, kafanın tek tarafına yerleşen, zonklayıcı bir baş ağrısı şeklidir. Ataklar 4 saat ile 72 saat arasında değişebilir. Bu ataklar sırasında baş ağrısının yanında bulantı, kusma, normal ışık ve sesten rahatsız olma gibi şikayetler de sıkça görülebilmektedir.

Migrenin nedeni tam olarak bilinemese de beyin kan damarları ve beynin sinir iletimindeki kimyasal madde değişiklikleri sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Kadınlardaki hormon al değişiklikler de migren ağrısına yol açabilmektedir. Genetik yani aileden gelen, kalıtsal faktörler migrende rol oynayabilmektedir. Migrenin nedeni dışında atakları tetikleyen faktörleri de bilmek önemli, çünkü bunları bilir ve ona göre davranırsak atakların sıklığını azaltabiliriz.

Kadınlarda migrenin daha sık görüldüğünü söylemiştik. Kadınlarda hormonal değişimler migrenin önemli nedenlerinden biridir. Kadın migren hastalarında atakları tetikleyen, tekrarlamasına neden olan bir etken de bu hormonal değişikliklere bağlı olarak regl dönemidir. Aynı şekilde menopoz dönemi de migren ataklarının sıklığını ve şiddetini artıran bir faktördür.

Stres migren ataklarını tetikleyen diğer önemli bir neden. Kaygı, heyecan ve şok gibi etkenler migren atağına neden olabilmektedir.

Günlük rutinde değişiklikler, uyku düzeninin bozulması, çok fazla ya da çok az ya da uzun yolculuklar gibi günlük yaşantıda meydana gelen değişiklikler de bazı kişilerde migreni tetikleyebilmektedir.

Kafein de migren hastaları için zararlıdır. Çok fazla kahve, kola ya da çay tüketmek migreni tetikleyebilir.

Hava değişimi, yüksek nem oranı, yüksek irtifa, basınç, gürültülü ortam, keskin kokular, sigara dumanı ya da titrek ışıklar migreni tetikleyerek atağın başlamasına neden olabilmektedir.

Bilgisayar ekranı  da migrene iyi gelmez. Uzun saatler boyunca bilgisayar başında oturmak migren atağına neden olabilir. Migren hastaları sık sık mola vermeli, parlamayı önleyen ekranlar kullanmalı ve iyi ışıklandırılmış bir ortamda çalışmalıdır. Ayrıca bilgisayar başında doğru oturmak da kasların gerilmemesi için önemlidir. Kas gerginliği ile migren ağrılarını başlatabilir.

Beslenme ile ilgili yanlışlar da migreni tetikleyebilir. Yetersiz beslenme, aç kalma, öğün atlama, şekerli atıştırmalıklarla açlığı geçiştirme gibi durumlar migren atağını başlatabilir. Açken düşen kan şekerinin, şekerli bir yiyecekle aniden yükseltilmesi migrene zemin hazırlar. Bazı yiyeceklerde bulunan kimyasallar da migren atağına neden olabilir. Aspartam, nitrat ve monosodyum glutamat en çok dile getirilen kimyasallardır.

Yiyeceklerden; eski peynir, kuruyemiş, çikolata, yoğurt, koruyucu madde eklenmiş gıdalar, sosis, sucuk, salam gibi şarküteri ürünleri, kırmızı erik, muz, incir, bezelye, soğan, içeceklerden ise; kahve, çay, diyet içecekler ve alkollü içecekler, özellikle kırmızı şarap, bira, viski migren ataklarını tetikliyor.

Alkolde, özellikle şarapta bulunan tiramin maddesinin migreni tettiklediği bilinmektedir. Aynı madde bazı peynir türlerinde de bulunmaktadır. Şarap ve peynir ikilisini seven migren hastalarının  dikkatli olmalarında bu iki yiyecekten de mümkün oldukça kaçınmasında fayda var.

Yeterince su içmemek de migren hastalarında ataklara neden olabilen nedenlerden biridir.

Kas gerginliği, sürekli öksürmek veya  başa alınan darbeleri de migreni tetikleyen fiziksel etkenler olarak sayabiliriz.

Bazı ilaçlar, özellikle uyku hapları, doğum kontrol hapları veya bazı hormon tedavisi ilaçları migreni tetikleyebiliyor.

"Migren" tedavisi atak sıklığına bağlı olarak planlanıyor. Ayda ikiden daha sık atak geçiren hastalarda atak önleyici tedaviye başlanırken, daha seyrek baş ağrısı yaşayan hastalarda sadece atak tedavisi uygulanıyor ve migren tetikleyicilerinden uzak durulması öneriliyor.